Vampiers als aantrekkelijke antihelden
Boeken als Interview with the Vampire en Twilight maken onderdeel uit van een traditie die in de negentiende eeuw begon.
Een charmante aristocraat
Vroeger werden vampiers als wanstaltige gedrochten beschreven, maar in 1819 maakte een nieuw soort vampier zijn opwachting.
In de Engelse roman The Vampyre van John William Polidori is de antagonist een charmante aristocraat wiens sinistere bedoelingen in eerste instantie verborgen blijven.
De aristocraat blijkt een vampier te zijn. Een vampier die niet alleen op een normaal mens lijkt, maar ook nog eens een sterke aantrekkingskracht op vrouwen uitoefent.
Verdorven mannen
The Vampyre sprak een breed publiek aan, want ondanks het bovennatuurlijke element, was het idee van een moreel verdorven man die een onschuldige vrouw verleidt en haar leven verwoest niet onrealistisch.
In de negentiende eeuw werden seksuele escapades van mannen grotendeels getolereerd, maar een enkele misstap van een vrouw kon haar reputatie verwoesten.
Bovendien waren vrouwen soms het slachtoffer van onscrupuleuze fortuinjagers. Omdat vrouwen vrijwel al hun rechten opgaven als ze trouwden, zaten veel vrouwen gevangen in een liefdeloos huwelijk.
Erotiek
De plotselinge populariteit van verleidelijke vampiers had nog een andere reden. Hoewel de mensen in Engeland gedurende het Victoriaanse tijdperk aan de oppervlakte erg preuts waren, was er toch veel interesse in seks.
Het horrorgenre gaf schrijvers de mogelijkheid om over erotiek te schrijven, zonder de grenzen van het fatsoen al te opvallend te overschrijden.
In de roman Carmilla is de vampier een mooie vrouw en wordt er gezinspeeld op een seksuele aantrekkingskracht tussen haar en de vrouwelijke hoofdpersoon. Carmilla werd gepubliceerd in 1871 en het idee van lesbische vampiers is dus minder modern dan je waarschijnlijk denkt!
Vampiers als anti-helden
In 1931 werden vampiers mainstream. De film Dracula (gebaseerd op het boek van Bram Stoker uit 1897) maakte van Bela Lugosi, de acteur die Dracula speelde, zelfs een sekssymbool.
Toch is Dracula nog steeds een monster. Hoewel hij als een tragisch figuur wordt geportretteerd, is Dracula in veel opzichten een traditionele schurk die voldoet aan het cliché van de gevaarlijke buitenlander die gewetenloos jacht maakt op vrouwen.
In 1976 kwam daar verandering in. In dat jaar werd Interview with the Vampire van Anne Rice gepubliceerd. De vampiers in Interview with the Vampire zijn in veel opzichten immoreel, maar Anne Rice beschreef vampiers als complexe en gevoelige wezens.
Interview with the Vampire werd in 1994 verfilmd met Tom Cruise en Brad Pitt in de hoofdrollen. Beide acteurs behoorden op dat moment tot de best betaalde acteurs in de filmindustrie en hadden een grote schare aan vrouwelijke fans.
Tieners
Zowel het boek als de verfilming opende de deur voor meer verhalen rond sympathieke vampiers. In 1991 werd het eerste deel van de boekenreeks The Vampire Diaries gepubliceerd.
In The Vampire Diaries staan romantische verwikkelingen centraal en de boeken richtten zich specifiek op tienermeisjes. Hoewel de boeken in eerste instantie geen mainstream succes waren, stonden ze aan de basis van een televisieserie die in 2009 startte.
En in 1997 bracht de televisieserie Buffy the Vampire Slayer vampiers onder de aandacht van een nieuw publiek.
De serie is duidelijk geschreven voor tieners, maar de combinatie van humor, drama en actie zorgden ervoor dat Buffy the Vampire Slayer een cultureel fenomeen werd dat ook oudere kijkers aansprak.
Buffy the Vampire Slayer was echter geen kijkcijferkanon en voorlopig bleven vampiers in de schaduwen leven. In 2005 kwam daar echter verandering in.
In dat jaar kwam het jeugdboek Twilight uit. In Twilight wordt een zeventienjarig meisje verliefd op een vampier.
Twilight
Ondanks enkele horrorelementen is Twilight vooral een romantisch melodrama.
De vampiers in Twilight kunnen direct zonlicht verdragen en zijn ongevoelig voor kruisbeelden, wijwater en zilver. Bovendien zijn ze erg goed in het beheersen van hun bloedlust.
Twilight was niet populair bij critici, maar werd een groot financieel succes. Bovendien was de verfilming in 2008 een wereldwijde kaskraker. In totaal werden er vijf Twilight films gemaakt die samen goed waren voor een omzet van drie miljard euro.
Fans van traditionele horror klaagden, maar de transformatie van de vampier in een mainstream romantische held was een feit.
